TYBERIUM.COM

Quantizeren

De Engelse term 'quantize' wordt gebruikt bij digitale (software)sequencers. Het houdt in: het naar de dichtstbijzijnde tel-eenheid brengen van een ingespeelde noot. Soft- en hardware-sequencers hebben allemaal deze functionaliteit ingebouwd. Het gevolg van quantizen (of quantizeren) is dat de ingespeelde partij 'strak' gaat klinken, dat wil zeggen: de natuurlijke afwijkingen ten opzichte van het metrum die ontstaan wanneer een muzikant (hoe professioneel deze ook is) een partij inspeelt worden als het ware rechtgetrokken.

Het lastige bij quantizerer is om te bepalen welke delen van een ingespeelde partij afwijkend zijn (en dus strak getrokken moeten worden) en welke artistieke vrijheden zijn en dus niet meegenomen dienen te worden.

Quantizen leverd niet altijd een verbetering op, met name bij gitaar muziek.

Luister naar onderstaand voorbeeld. De noten zijn perfect getimed door het quantizen van de ingespeelde partij. Het klinkt echter behoorlijk houterig en geprogrammeerd. De kort lengte van de noten (1/32) helpt hierin ook niet bepaald mee.

Het is echter nog steeds mogelijk om de voordelen van quantizen te benutten, zij het met wat aanpassingen. We kunnen de riff verbeteren door de noten wat langer te maken. Onderstaande noten zijn verlengt met 1/16. Hierdoor loopt de galm van het instrument over in de opvolgende noten. Onderstaand voorbeeld begint al wat natuurlijker te klinken.

Om de partij nog verder te verbeteren en het houterige van de riff te verhelpen, kunnen we de zgn. 'velocity' van de noten aanpassen. Deze waarde is een numerieke voorstelling van hoe hard een noot van een instrument werd aangeslagen. Ter illustratie: hoe harder je een piano toets aanslaat, hoe harder de noot klinkt. 'Velocity' geeft een muziek partij z'n dynamiek.

Een echte gitarist zal nooit iedere nooit altijd exact met dezelfde kracht aanslaan. Als we onze muziek partij programmeren zodat iedere noot even hard klinkt, loop je de kans dat het geheel monotoon gaat klinken en dynamiek mist.

In onderstaand voorbeeld gaan we de noten verschillende velocity waarden geven, zodat de riff ritmischer gaat klinken. De waarde zal variëren van laag naar hoog tot bijna maximaal. Hiermee benadrukken we de hoge noten wat de riff meer ritmisch zal maken.

Voor nog wat extra realisme kunnen we de noten nog wat meer verlengen (met 1/64ste). Hierdoor overlapt het eind van iedere noot met het begin van de opvolgende noot. Hierdoor lijken de noten aan elkaar geregen te zijn. Dit imiteerd een meer natuurlijke manier van het spelen van een gitaar riff en laat het geheel wat soepeler overkomen.

Veel instrumenten hebben een dood punt bij de aanhef van een noot. Dit is goed hoorbaar bij elektrische gitaren. Bij het aanslaan van een gitaar snaar, zal het geluid niet abrupt beginnen. Het geluid heeft enkele miliseconden nodig om op volle kracht te komen. Als je noten quantized, dan kan deze kleine afwijking overkomen alsof je de noot uit de maat speelt.

Dit kunnen we tegen gaan door de noten een fractie (1/64ste ) vóór de daadwerkelijke maat te positioneren, zoals in onderstaand voorbeeld.

Als je heel goed luisterd dan hoor je dat de eerste noot in de frasering nét iets te laat begint, in vergelijking met de overige noten. Deze noten zijn niet naar voren geschoven.